Aðstæður á Fossvogsbrú

Framkvæmdir við landfyllingar fyrir Fossvogsbrú hafa staðið yfir frá því í janúar og tilboð í sjálfa brúarsmíðina voru opnuð á dögunum. Yfirferð tilboða stendur yfir en Betri samgöngur hafa frest til 24. nóvember til að svara þeim. Fyrirhugað er að brúarsmíði hefjist næsta vor og að opnað verði fyrir umferð um Fossvogsbrú haustið 2028.

Í ljósi umræðu sem verið hefur um veðurfar í Fossvogi og öryggi vegfarenda yfir Fossvogsbrú er rétt að fara yfir nokkur atriði.

Veðurfar og vindmælingar:

• Gögn úr vindmæli á Reykjavíkurflugvelli voru ekki notuð til að skilgreina hönnunarálag fyrir burðarvirki Fossvogsbrúar. Ástæðan er sú að það vindálag sem er fyrirskrifað í þjóðarviðauka við Evrópustaðal fyrir Ísland byggir á miklu hærri vindhraða en mælist á flugvellinum í Reykjavík.
• Flókið og kostnaðarsamt er að mæla vind úti á Fossvogi og því er hagkvæmara að nýta mæligögn sem til eru í nágrenninu og staðfæra yfir á Fossvogsbrú eins og nú er verið að gera.
• Ritað var minnisblað sem greindi vindmælingar frá flugvellinum sem var nýtt til að gefa mögulegum verktökum í brúarframkvæmdina innsýn í veðuraðstæður við voginn.
• Óveður verða á höfuðborgarsvæðinu líkt og annars staðar á landinu. Aðstæður og reynsla af sambærilegum mannvirkjum þykir ekki gefa vísbendingar um að loka þurfi Fossvogsbrú fyrir allri umferð nema í verstu aftakaveðrum og þá samhliða rauðum viðvörunum.
• Verið að vinna við kortlagningu á því hve oft á ári talið getur óþægilegt að vera á brúnni fyrir gangandi og hjólandi en þar er viðmiðið að vindhviður séu um 20 m/s eða sterkari.
• Miðað við mælingar Veðurstofunnar á Reykjavíkurflugvelli eru slíkar vindhviður 3,3 prósent tímans. Á síðustu tuttugu árum hafi verið vindhviður yfir tuttugu metrum á sekúndu mælst þar í 285 klukkustundir að meðaltali á ári.
• Vindmælingar frá Reykjavíkurflugvelli, Fossvogsströnd og Fossvogsdal eru nýttar til að herma vindaðstæður á brúnni. Reiknilíkön sem taka inn landslag og byggð við Fossvog og mismun á hrýfi yfirborðs lands og sjávar eru fyrst stillt af út frá vindmælingunum og út úr þeim er síðan vindurinn á brúnni lesinn.
• Til greina kemur að vera með lokunarslár á göngu- og hjólastígum en það er háð niðurstöðu þeirrar greiningar sem nú er í vinnslu.

Hönnun:

• Stálbitarnir í köntum Fossvogsbrúar, sem eru meginburðarvirki hennar, standa upp fyrir yfirborð og skýla nokkuð fyrir vindi.
• Til viðbótar eru handrið í 1,4 metra hæð meðfram stígunum á brúnni.
• Útlínur í burðarvirki brúarinnar eru mjúkar og hvöss horn og skarpar brúnir fáar. Það er gert til að koma í veg fyrir að varasamar aðstæður skapist fyrir vegfarendur við snöggar breytingar í vindhraða. (Höfðatorg t.d.)

Eitt af útlitseinkennum er þrívíður jaðarbiti sem gefur brúnni sterkan svip. Vegna hönnunar arkitekts brúarinnar er staðan breytileg á handriðinu með tilliti til jarðarbitans eftir því hvar á brúnni er. Ferill jaðarbitans breytist mjúklega í lögun og hæð (frá háu í lágt og aftur í hátt) eftir endilangri brúnni, en hæð handriðsins er föst í 1,40 metrum.
Hér fyrir neðan er jaðarbitinn hærri en handriðið.

Áningarstaðir:

Við göngustíg austan megin á Fossvogsbrú er gert ráð fyrir áningarstöðum sem hönnuðir kalla „Álfasteina” sem stinga sér upp úr brúargólfinu þar sem vegfarendum gefst færi á að njóta útsýnis yfir voginn og niður á hafflötinn. Gert er ráð fyrir þremur slíkum áningarstöðum.
Um er að ræða einingar með bekkjum. Þær eru einnig breytilegar að hæð, en hámarkshæð þeirra er 1,40 metrar að hæð og alls staðar er veglegt handrið fyrir aftan.

Sambærilegt handrið
Til betri glöggvunar á handriðum brúarinnar má líta á þessa göngu- og hjólabrú yfir Hringbraut í Reykjavík sem er með handrið í sömu hæð og ráðgert er að verði á Fossvogsbrú eða 140 sentimetrar.