Nýtt hryggjarstykki almenningssamgangna
Borgarlínunni má líkja við slagæð sem flytur fólk á greiðan og öruggan máta eftir helstu samgöngu- og þróunarásum höfuðborgarsvæðisins. Borgarlínan og Strætó verða tvinnuð saman í heildstæðu, hágæða leiðaneti en auk þess verður áhersla lögð á að borgarlínustöðvar séu vel tengdar hjóla- og göngustígum.
Borgarlínan er hágæða almenningssamgangnakerfi (e. Bus Rapid Transit) sem mun aka að mestu í sérrými og hafa forgang á gatnamótum. Þannig styttist ferðatími og tíðni ferða eykst — það verður alltaf stutt í næsta vagn.
Stöðvar verða yfirbyggðar, aðlaðandi og þægilegar með þrepalausu aðgengi inn í vagnana.
Borgarlínan verður með góðar tengingar við strætisvagna sem koma frá nágrannasveitarfélögum.
Uppbygging í Hamraborg, áætluð framkvæmdalok 2026
Uppbygging í Hamraborg, áætluð framkvæmdalok 2026
Samgöngusáttmálinn
Borgarlínan byggir á stefnu og ákvörðunum stjórnvalda og ítarlegum undirbúningi á undanförnum árum. Þar vegur hvað þyngst samgöngusáttmáli ríkis og sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu sem felur í sér sameiginlega framtíðarsýn og heildarhugsun fyrir svæðið.
Samgöngusáttmálinn kveður á um að á næstu 15 árum verði ráðist í einar umfangsmestu samgönguframkvæmdir sögunnar til að flýta úrbótum á höfuðborgarsvæðinu.
Framkvæmd Samgöngusáttmálans er í höndum Betri samgangna ohf.
Ákvörðun um Borgarlínuna byggir á
- Lands-, Svæðis-, Bæjarkjarni
- Samgöngu- og þróunarás
- Vaxtarmörk
- Vegir
Þróunar- og samgönguásar
Borgarlínunni má líkja við slagæð, sem flytur fólk hratt og örugglega eftir helstu samgöngu- og þróunarásum höfuðborgarsvæðisins, sem skilgreindir eru í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2040.
Umhverfis Borgarlínuna munu skapast tækifæri til að byggja ný og sjálfbær hverfi og að umbreyta eldri hverfum, með vægi almenningssamgangna í fyrirrúmi. Gert verður ráð fyrir auknum byggingarheimildum á þróunarásum með það að markmiði að þétta byggð.
Heildstætt leiðanet
Nýtt leiðanet verður grunnur að framtíðarskipan almenningssamgangna og felur í sér tvær gerðir leiða:
Stofnleiðir eru burðarásinn sem tengir saman helstu kjarna höfuðborgarsvæðisins. Þær breytast í borgarlínuleiðir eftir því sem sérrými byggist upp.
Almennar leiðir þjóna hverfum sem ekki eru í göngufæri við stöðvar stofnleiða.
Borgarlínustöðvar
Vandaðar og vel hannaðar stöðvar verða ný kennileiti sem falla vel að umhverfinu og skapa spennandi borgarrými. Með einkennandi stöðvum, vögnum og upplýsingakortum verður til þekkt vörumerki sem verður órjúfanlegur hluti af sérkennum höfuðborgarsvæðisins.
Það verður gott aðgengi að og við yfirbyggðar stöðvarnar. Brautarpallurinn verður upphækkaður og því þrepalaust innstig í vagnana. Þá verður vagninn sjálfur rúmgóður með þrepalausu gólfrými.
Á stöðvum verður aðstaða til að geyma reiðhjól eða önnur sambærileg farartæki sem auðvelda fólki að ferðast síðasta spölinn á hagkvæman og virkan hátt.
Sérrými Borgarlínunnar
Til að hægt sé að auka tíðni þarf Borgarlínan að komast leiðar sinnar óháð bílaumferð. Á næstu árum verða lagðar borgarlínubrautir og -reinar fyrir Borgarlínuna. Greint hefur verið hvar þörfin er mest fyrir sérrými að teknu tilliti til bílaumferðar.
Hluti sérrýmis mun nýtast fleiri en einni borgarlínuleið. Borgarlínubrautir og -reinar munu einnig nýtast strætisvögnum og neyðarakstri.
Æskilegt er að borgarlínubrautir verði miðlægar í göturýminu. Kostir slíkrar útfærslu eru miklir því þannig verða tafir almenningssamgangna lágmarkaðar og gott aðgengi verður að stöðvum. Ljóst er þó að sums staðar verður því ekki komið við og á köflum munu borgarlínuvagnar aka í bílaumferð.
Borgarlínuvagnar
Vagnar Borgarlínunnar verða liðvagnar, knúnir af innlendum, vistvænum orkugjöfum. Vagnarnir verða ýmist 18 metra (einn liður) eða 24 metra langir (tveir liðir) og því lengri en hefðbundnir strætisvagnar og geta tekið allt að 160 farþega. Vagnar Borgarlínunnar geta ekið inn í og út úr sérrýmum eftir þörfum.
Vagnarnir eru rýmri að innan en hefðbundnir almenningsvagnar og hafa bæði þrepalausan gólfflöt og þrepalaust aðgengi frá brautarpalli.
Uppbygging á Hverfisgötu
Göturými
Við uppbyggingu sérrýmis þarf oft að endurhanna allt göturýmið. Þá verður lögð sérstök áhersla á að gera umhverfið allt meira aðlaðandi, bæta aðgengi og auka við gróður þar sem færi gefst.
Í kjörsniði Borgarlínunnar er sýnt hvernig koma megi fyrir öllum ferðamátum í ólíku göturými, auk öryggissvæða og svigrúms. Á myndinni hér til hiðar er kjörsniðið efst en önnur snið eru ólíkar útfærslur þar sem ekki er hægt að ná kjörsniði.
Borgarlínubrautir verða oftast miðlægar og akbrautir fyrir bíla beggja vegna. Sú útfærsla er algengust í nýlegum hágæða almenningssamgöngukerfum en þannig eru tafir almenningssamgangna lágmarkaðar og hægt er að tryggja gott aðgengi að stöðvum.
